Tarikh : 22/10/2014
Gagal merancang kewangan keluarga akan menggugat kebahagiaan rumah tangga
SEUSAI perayaan Hari Raya Haji, majlis perkahwinan berlangsung umpama cendawan tumbuh selepas hujan. Kadang-kadang sehingga tidak menang tangan untuk memenuhi kesemua undangan.
Majlis perkahwinan juga mengikut kemampuan pasangan dan keluarga masing-masing. Walaupun kita baru mendengar pembentangan bajet yang mana orang ramai sibuk dengan pelbagai ramalan mengenai kenaikan harga barang berikutan penarikan subsidi minyak sebanyak 20 sen, namun jika kita perhatikan majlis perkahwinan sekarang, semua ramalan itu hanya ramalan sahaja.
Pergi lah ke majlis-majlis perkahwinan, sama ada di rumah atau di dewan. Orang berlumba-lumba mengadakan majlis besar-besaran, seolah-olah tiada kenaikan harga barang! Jumlah hantaran dan mahar (mas kahwin) juga sudah naik.
Jika anak gadis berkelulusan peringkat menengah pun, hantarannya sudah mencecah RM10,000, inikan pula memiliki ijazah, tidak kurang daripada RM15,000. Itu baharu hantaran. Tidak termasuk barangan iringan seperti tas tangan, kasut, baju, barang kemas dan sebagainya.
Itu belum masuk belanja kenduri. Jika di hotel atau di dewan, kos sewa dewan, kos tempahan makanan, hadiah untuk tetamu boleh menelan puluhan ribu ringgit.
Sebenarnya dalam perkahwinan, yang wajibnya ialah pasangan diakad nikah secara sah oleh wali atau berwakil wali. Suami membayar mas kahwin kepada isteri dan jumlah mahar di Malaysia telah ditetapkan kadarnya antara RM100 ke RM300.00, malah pasangan berhak menentukan mahar mereka sendiri.
Hantaran itu tidak wajib tetapi hanya satu adat kebiasaan bagi masyarakat Melayu. Hadiah iringan juga tidak wajib kecuali mampu dan tidak membebankan. Yang wajib ialah akad nikah yang membawa tanggungjawab kepada suami dan isteri.
Apakah kewajipan suami? Memberi isteri nafkah seperti makan minum, pakaian serta tempat tinggal mengikut kemampuan suami. Suami juga wajib menjaga atau melindungi isteri daripada segala bahaya dan hidup berkasih sayang dengannya.
Isteri pula wajib taat kepada suami kecuali dalam perkara yang bertentangan dengan syarak. Isteri wajib melayan suami dalam apa jua keadaan kecuali suami meminta perkara yang diharamkan syarak.
Ketika majlis akad nikah berlangsung, berapa ramaikah pasangan yang benar-benar mendengar dan menghayati khutbah nikah yang dibacakan imam? Jika di kampung, ramai imam yang agak telah berusia dan apabila membaca khutbah nikah, kadang-kadang tersilap dan tidak kurang juga yang tergagap-gagap. Ditambah emosi pengantin yang berdebar-debar menunggu saat bahagia, sedikit sebanyak menyebabkan mereka tidak dapat memberi tumpuan. Begitu juga dengan ibu bapa dan sanak saudara.
Kebanyakan imam sangat tertumpu kepada teks khutbah sedangkan teks tersebut boleh
diubah menjadi ceramah perkahwinan yang sangat berguna. Malahan hari ini sebelum mana-mana pasangan dibenarkan berkahwin, mereka juga perlu menghadiri kursus pra-perkahwinan.
Tujuan utama kursus ini ialah untuk memberikan pedoman kehidupan perkahwinan kepada kedua mempelai. Mereka diberi kuliah mengenai hak dan tanggungjawab perkahwinan. Pada awal pengenalannya, kursus dijalankan selama dua atau tiga hari. Sekarang, khabarnya semakin pendek.
Sebenarnya kebaikan sesuatu kursus itu bukan bergantung kepada panjang pendek kursus itu tetapi impak pengisian kursus. Kursus juga tidak boleh hanya mengenai tanggungjawab tetapi mesti bercerita mengenai realiti kehidupan sebenar alam perkahwinan.
Kursus perkahwinan mesti mengandungi aspek kewangan rumah tangga. Apa dia kewangan rumah tangga? Ia melibatkan punca kewangan, iaitu dari mana sumber dan jumlahnya. Jika sumber utama kewangan datang daripada suami, maka pendapatannya sahaja dikira dalam pengurusan kewangan ini. Daripada sumber utama ini, pendapatan isteri boleh dimasukkan sebagai pendapatan bersama jika pendapatan suami tidak mencukupi.
Kesilapan kebanyakan pasangan hari ini ialah semasa bernikah, mereka telah mengumpul pendapatan suami isteri bersama, sedangkan wajib atas suami membiayai atau menanggung isterinya. Jika kewajipan ini tidak dilunaskan ia adalah berdosa.
Sebaiknya dari awal berkahwin, pasangan sudah menetapkan bahawa dengan pendapatan suami, akan tolak makan minum pasangan. Hari ini jika berdua dan pasangan bekerja dan hanya makan malam di rumah dan hujung minggu, RM250 untuk barangan asas seperti beras, gula, susu, teh dan kopi serta barangan kering yang lain.
Suami perlu menolak bayaran bulanan kereta atau motor, duit minyak motor atau kereta, makan tengah hari semasa bekerja untuk 20 hari dan jika isteri bekerja, untuk isterinya. Jika isteri juga menggunakan kereta, mereka perlu menolak minyak kereta dan tol.
Pasangan perlu menolak sewa rumah daripada pendapatan suami kerana itu tanggungjawab suami. Bayangkan suami berpendapatan RM1,500 sebulan. Daripada jumlah itu, RM250 adalah barang dapur, RM300 sewa rumah (luar Kuala Lumpur), RM300 untuk motor dan minyak, RMm100 belanja makan di pejabat (kecuali membawa bekal) dan jika isteri bekerja RM100 untuknya di pejabat.
Daripada RM1,500 - RM1,050 jumlah yang masih berbaki hanya RM450. Ini sahaja lebihan bagi pasangan muda yang baru berkahwin, mereka benar-benar berpegang kepada perancangan kewangan mereka. Namun ramai juga yang menggunakan kereta dan sudah tentu bayaran kereta paling minimum ialah RM450 sebulan. Kebanyakan pasangan muda semasa berkahwin secara automatik mengira pendapatan isteri atas persetujuan isteri.
Dengan mengira pendapatan isteri sekali sebagai pendapatan bersama, isteri tidak boleh di kemudian hari mengiranya sebagai hutang kerana suami tidak memberi nafkah. Kata orang, “besar periuk, besarlah keraknya” dan “ukurlah baju di badan sendiri.”
SEBUAH rumah tangga mesti dibina atas asas kewangan yang betul untuk mengelak hutang. Tiada orang hari ini yang tidak berhutang, namun apabila jumlah hutang terlalu tinggi, pasangan akan menghadapi tekanan dan ini boleh menjejaskan kebahagiaan.
Mengambil senario sama di mana suami berpendapatan RM1,500 dan jika pasangan menggunakan kereta, bayaran kereta dan minyak kereta perlu ditolak daripada pendapatan suami. Ada pasangan memilih untuk menaiki bas ke tempat kerja dan membawa bekal untuk makan tengah hari atau minum pagi. Kereta hanya digunakan di hujung minggu bersama keluarga.
Apabila sudah mempunyai anak, pasangan perlu ingat bahawa perbelanjaan rumah tangga pasti akan meningkat. Jika isteri tidak bekerja, anak tidak perlu dihantar ke tempat jagaan atau pasangan terpaksa mencari orang gaji.
Dengan pendapatan RM1,500, pastinya pasangan muda tidak mampu mengaji orang gaji. Pilihan mereka ialah menghantar anak ke rumah orang untuk dijaga jika isteri bekerja. Mereka juga perlu ada wang untuk kos lampin pakai buang, susu formula untuk mengganti susu ibu.
Jika isteri bekerja dan pendapatannya digabungkan dengan pendapatan suami untuk membiayai keluarga, maka isteri tidak boleh kemudian hari menuntut nafkah tertunggak. Ini kerana isteri sebaik sahaja berkahwin bersetuju menggunakan wangnya untuk keluarga.
Bagi pasangan yang baru berkahwin, jika mereka tidak merancang kewangan keluarga dengan teliti mereka akan menghadapi masalah ketidakcukupan sepanjang perkahwinan. Isteri akan mengeluh dan suami pening kepala. Lebih menakutkan ialah pasangan muda hari ini mempunyai kadar hutang yang tinggi dan mereka tiada tabungan atau simpanan.
Jika pada bulan itu kereta rosak atau perlu memperbaharui cukai jalan dan sebagainya, apa lagi jika suami meninggal secara tiba-tiba, sudah tentu kewangan keluarga akan menerima akibatnya kerana isteri terpaksa memikul beban hutang suami. Akhirnya, isteri juga mendapat tekanan dan seluruh keluarga menderita.
Perkahwinan bukan sekadar menghalalkan hubungan antara seorang lelaki dengan seorang perempuan yang bukan mahram tetapi ia adalah tanggungjawab antara satu sama lain. Lafaz akad nikah itu datang dengan tanggungjawab dan ia boleh menjejas kesihatan dan kehidupan jika tidak diperhalusi dengan baik.
Hidup berumah tangga biar berpada-pada. Kurangkan atau hapuskan hutang dan hiduplah mengikut acuan sendiri. Selamat Pengantin Baru kepada semua pasangan yang melangsungkan perkahwinan mereka terutama kepada Habli Hijazi Fauzan Ahmad Fauzi dan pasangannya. Moga kekal bahagia ke akhir hayat.
Bersama Prof. Datin Noor Aziah Mohd. Awal
Timbalan Naib Canselor Hal Ehwal Pelajar & Alumni, UKM serta Profesor
Undang-Undang Keluarga, Wanita dan Kanak-Kanak, UKM & Pengerusi Majlis Perunding Wanita Islam Malaysia, (Yadim). Boleh dihubungi di naha61@gmail.com
Tiada ulasan:
Catat Ulasan