Oleh : ZAINUL RIJAL ABU BAKAR
PENULIS ialah Presiden Persatuan Peguam Peguam Muslim Malaysia (PPMM).
Sumber : Utusan Malaysia
Tarikh : 04/09/2014
DI Malaysia terdapat dua set undang-undang keluarga Islam yang terpakai kepada orang Islam dan bukan Islam. Undang-Undang Keluarga Islam yang digubal dan diluluskan di negeri-negeri di dalam Malaysia merupakan undang-undang yang bertujuan untuk menyatukan peruntukan-peruntukan Undang-Undang keluarga Islam mengenai perkahwinan, nafkah, penjagaan dan perkara-perkara lain yang berkaitan dengan kehidupan berkeluarga. Undang-Undang tersebut hanya terpakai bagi semua orang Islam yang bermastautin di dalam sesuatu negeri itu.
Sementara itu, Akta Membaharui Undang-Undang (Perkahwinan dan Perceraian) 1976 pula adalah suatu akta bagi membuat peruntukan berkenaan dengan perkahwinan monogami dan pengupacaraan dan pendaftaran perkahwinan itu dan menyatukan undang-undang berhubungan dengan perceraian. Akta ini hanya terpakai kepada orang bukan Islam mengikut syarat-syarat yang tertentu. Ia juga tidak boleh dipakai bagi seseorang Islam atau seseorang yang berkahwin mengikut hukum syarak. Perkahwinan di bawah akta ini juga tidak boleh diupacarakan, sekiranya salah satu pihak kepada perkahwinan tersebut beragama Islam.
Walaupun kedua-dua undang-undang ini berkisar di dalam tajuk kekeluargaan ataupun hubungan di dalam institusi kekeluargaan, namun pada pandangan penulis terdapat banyak perbezaan antara kedua-dua undang-undang ini.
Antara perbezaan yang amat ketara ialah:-
1. Perkahwinan sivil mengiktiraf kedudukan anak tak sah taraf dan anak angkat. Anak tak sah taraf atau anak angkat ini akan menikmati faedah yang sama dengan anak kandung. Berbeza dengan undang-undang Islam yang mementingkan keluarga yang teguh iaitu hanya mengiktiraf anak yang dilahirkan selepas enam bulan qamariah sahaja sebagai anak yang sah. Anak angkat tidak menikmati faedah yang sama seperti yang dinikmati oleh anak kandung, umpamanya daripada segi pewarisan harta pusaka.
2. Seksyen 50 Akta tersebut juga menyekat sebarang permohonan perceraian bagi orang bukan Islam. Tiada suatu petisyen untuk perceraian boleh diserahkan kepada Mahkamah sebelum tamat tempoh dua tahun dari tarikh perkahwinan mereka, melainkan terdapat keadaan atau kesusahan yang terkecuali yang dideritai oleh pihak itu ataupun untuk menjaga kepentingan anak. Undang-Undang Islam tidak membuat perincian atau sekatan seperti ini di mana suami ataupun isteri boleh memfailkan permohonan perceraian pada bila-bila masa selepas perkahwinan.
3. Seksyen 53 Akta tersebut juga memerlukan pihak yang memohon perceraian itu menyatakan alasan permohonan tersebut. Piawaian atau tahap alasan yang diterima ialah bahawa perkahwinan itu telah pecah belah dengan tidak dapat dipulihkan lagi. Mahkamah boleh menyiasat kepecahbelahan perkahwinan tersebut dan pihak yang memohon perceraian itu mestilah mengemukakan bukti salah satu daripada berikut:-
Penentang telah melakukan zina dan pemohon dapati tidak tertahan lagi untuk tinggal bersama penentang;
Penentang telah bertingkah laku yang menyebabkan pemohon tidak boleh dijangka dengan munasabah tinggal bersama penentang;
Penentang telah meninggal langsung pemohon sekurang-kurangnya dua tahun; atau
mereka telah tinggal berasingan selama tidak kurang dari dua tahun.
Membubarkan perkahwinan
4. Undang-Undang Islam tidak memerlukan sebarang alasan untuk membubarkan perkahwinan umpamanya talak. Umat Islam bagaimanapun diingatkan bahawa perceraian adalah perkara halal yang paling dibenci Allah SWT. Oleh hal yang demikian, jika terdapat penyalahgunaan talak ini, maka pihak suami boleh menanggung akibat lain seperti membayar saguhati perkahwinan (mutaah) yang tinggi. Ini menunjukkan keadilan dan keanjalan undang-undang Islam agar ia dapat disesuaikan dengan suasana dan kehendak masyarakat.
5. Bagi tuntutan harta sepencarian pula, sumbangan dalam bentuk wang, harta atau kerja perlu dibuktikan terlebih dahulu sebelum sesuatu aset itu boleh dikategorikan sebagai aset perkahwinan ataupun harta sepencarian. Hutang pihak-pihak dan keperluan anak juga perlu diambil kira di dalam membuat perintah pembahagian di Mahkamah Sivil. Bagi wanita Islam pula pembahagian sebanyak 1/3 adalah pembahagian yang hampir automatik. Sekiranya isteri tidak bekerja dan tidak menyumbang secara langsung, pihak isteri masih layak mendapat sehingga 1/3 daripada harta sepencarian mereka. Pembahagian automatik ini tidak berlaku di Mahkamah Sivil kerana isteri masih lagi menanggung beban untuk membuktikan sumbangannya.
6. Sesuatu perintah nafkah kepada isteri pula akan sah sehinggalah suami atau isteri itu mati jika harta tidak bercagar dan terhenti apabila mati suami atau isteri yang untuknya perintah itu dibuat jika harta yang ditinggalkan itu harta bercagar ataupun apabila suami atau isteri itu berkahwin semula atau hidup dalam perzinaan dengan orang lain. Di dalam Islam hak isteri untuk mendapat nafkah adalah hanya untuk tempoh tiga kali suci sahaja ataupun jika isteri tersebut mengandung sepanjang tempoh mengandung itu mengikut yang mana lebih panjang ataupun sekiranya isteri telah putus haid selama empat bulan sahaja nafkah wajib diberikan oleh suami.
7. Terdapat juga perbezaan yang ketara di sudut penjagaan dan nafkah anak. Di dalam Undang-Undang Sivil bapa hanya perlu menanggung nafkah anaknya sehingga anak tersebut berusia 18 tahun sahaja. Jika anak tersebut telah hilang upaya maka nafkah wajib diberikan sehingga anak tersebut tidak lagi berada di dalam keadaan hilang upaya itu.
Masalah akan timbul apabila anak hasil perkahwinan tersebut memasuki menara gading. Tentulah ketika ini anak-anak tersebut berusia lebih dari 18 tahun. Oleh yang demikian, bapa tersebut tidak lagi bertanggungjawab untuk menyara anak ini. Anak ini akan terabai kebajikannya dan tidak akan dapat menumpukan perhatiannya terhadap pelajaran. Situasi ini tidak pula berlaku bagi keluarga Islam kerana tanggungjawab memberi nafkah yang dibebankan ke atas ayah ini akan berlanjutan selagi anak tersebut tidak bekerja ataupun mempunyai pendapatannya sendiri.
Oleh itu, kebajikan anak di dalam Undang-Undang Keluarga Islam adalah lebih terjamin berbanding dengan kebajikan anak sebagaimana yang termaktub mengikut Undang-Undang Sivil.
Berdasarkan contoh-contoh yang dikemukakan di atas, jelaslah bahawa memang terdapat perbezaan antara peruntukan di dalam Akta Membaharui Undang-Undang (Perkahwinan dan Perceraian) 1976 dengan Undang-Undang Keluarga Islam. Undang-Undang Keluarga Islam adalah lebih anjal, pragmatik dan adil berbanding dengan undang-undang lain.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan